Äã 3 năm kể từ khi đại dịch COVID-19 xuất hiện, ngÆ°á»i dân trên thế giá»›i nói chung và tại Việt Nam nói riêng đã ngà y cà ng “trưởng thà nh†trong quan niệm chăm sóc sức khá»e. GiỠđây, quan tâm sức khá»e toà n diện không chỉ táºp trung “lắng nghe†tình trạng cÆ¡ thể nhiá»u hÆ¡n, mà còn phải chủ Ä‘á»™ng dá»± phòng, tiếp cáºn và sở hữu “lá chắn†tà i chÃnh vững và ng, nhằm bảo vệ bản thân và gia đình trÆ°á»›c rủi ro bệnh táºt bất ngá». Cùng chúng tôi tìm hiểu vá»Â những bà quyết nhằm giúp bạn cải thiện, hÆ°á»›ng đến sức khá»e toà n diện nhé.
Mong rằng má»—i ngÆ°á»i có thể thấu hiểu, đầu tÆ° cho sức khá»e là má»™t phi vụ có lá»i chứ không lá»— và hà nh Ä‘á»™ng ngay hôm nay, để tÆ°Æ¡ng lai ngà y mai được bảo vệ, tiếp nối cuá»™c sống khá»e mạnh, an yên và trá»n vẹn.
1. Vì sao nên quan tâm sức khá»e toà n diện cho bản thân?
Sức khá»e là tà i sản quý giá trong cuá»™c Ä‘á»i của má»—i ngÆ°á»i. Má»™t sức khá»e vững và ng cho bạn Ä‘iểm tá»±a an tâm, già u Ä‘á»™ng lá»±c để tá»± tin theo Ä‘uổi Æ°á»›c mÆ¡, chinh phục thà nh công, cÅ©ng nhÆ° táºn hưởng hà nh trình hạnh phúc. Äặc biệt, trong bối cảnh con ngÆ°á»i phải đối mặt vá»›i hà ng loạt vấn Ä‘á» nan giải (thá»±c phẩm bẩn, ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng và dịch bệnh), kế hoạch chăm sóc sức khá»e phải được quan tâm và ưu tiên hà ng đầu, nhằm giảm tình trạng “hụt hÆ¡i†vá» tinh thần, thể chất, cÅ©ng nhÆ° tà i chÃnh do chi phà y tế phát sinh.
2. Bà quyết bảo vệ sức khá»e toà n diện
Nguyên tắc chăm sóc sức khá»e toà n diện là không táºp trung duy nhất má»™t yếu tố. Thay và o đó, tất cả khÃa cạnh liên quan đến con ngÆ°á»i phải được nâng cao và phát triển đầy đủ, nhằm duy trì trạng thái tốt nhất từ trong ra ngoà i.
2.1. Sức khá»e tinh thần
Sức khá»e tinh thần là trạng thái cân bằng giữa tÆ° duy và tâm lý, dá»… dà ng đối phó vá»›i căng thẳng thông thÆ°á»ng, từ đó duy trì thái Ä‘á»™ sống lạc quan, cÅ©ng nhÆ° hiệu suất là m việc hiệu quả. Äây là má»™t trong những khÃa cạnh của chăm sóc sức khá»e toà n diện, giúp má»—i ngÆ°á»i hạnh phúc tá»± tại trong tâm hồn, kiểm soát má»i việc tốt hÆ¡n dù ở bất kỳ tình huống khó khăn thế nà o.
Hiện nay, cách chăm sóc tinh thần vững và ng, bao gồm: biện pháp sinh há»c (thuốc men, hóa dược), biện pháp tá»± kiểm soát tâm lý, biện pháp trị liệu tâm lý vá»›i chuyên gia.
2.2. Sức khá»e cảm xúc
Khoa há»c đã chứng minh, cảm xúc có ảnh hưởng trá»±c tiếp đến sức khá»e thể chất và tinh thần. Và dụ, khi đối mặt vá»›i biến cố nghiêm trá»ng nhÆ° mất ngÆ°á»i thân, chắc chắn cảm xúc hoà n toà n tiêu cá»±c, từ cảm giác sốc chối bá», cho đến Ä‘au khổ và xúc Ä‘á»™ng.
Nếu cảm xúc tiêu cá»±c kéo dà i, ảnh hưởng nặng nỠđến tâm lý và thể chất của bạn, hãy Ä‘i gặp bác sÄ© ngay láºp tức hoặc áp dụng má»™t số bà i táºp dÆ°á»›i đây:
– Vượt qua tổn thÆ°Æ¡ng trong quá khứ
Äối vá»›i sá»± kiện ám ảnh trong quá khứ, má»—i ngÆ°á»i nên há»c cách chấp nháºn để không còn cảm xúc tiêu cá»±c. Cố gắng sống tốt cho hiện tại và tÆ°Æ¡ng lai, dà nh nhiá»u thá»i gian để theo Ä‘uổi Ä‘am mê, hoà i bão hoặc công việc yêu thÃch. Äôi khi, Ä‘iá»u nà y tạo ra Ä‘á»™ng lá»±c tÃch cá»±c, giúp bạn trở nên vui vẻ và sau đó, hoà n toà n quên lãng chấn thÆ°Æ¡ng tâm lý trÆ°á»›c đây.
– Thá»±c hiện bà i táºp chuyển Ä‘á»™ng
Chuyển Ä‘á»™ng và cảm nháºn bản thân là cách giải tá»a cảm xúc tiêu cá»±c Ä‘ang tồn tại. Theo nháºn định của chuyên gia, cách nà y tiếp cáºn đến hầu hết bá»™ pháºn trên cÆ¡ thể, đặc biệt là vùng ngá»±c và bụng – nÆ¡i lÆ°u trữ cảm xúc khủng hoảng chÆ°a được giải phóng. Má»™t số bà i táºp chuyển Ä‘á»™ng nhÆ° yoga, bà i táºp thở bá»™, thiá»n định và đi bá»™ được khuyến khÃch thá»±c hiện má»—i ngà y, để quản lý cảm xúc và tinh thần tÃch cá»±c.
2.3. Sức khá»e thể chất
Má»™t cÆ¡ thể khá»e mạnh đến từ ná»n tảng thể chất vững và ng. Trong đó, cách chăm sóc sức khá»e thể chất bao gồm: thay đổi chế Ä‘á»™ dinh dưỡng, sinh hoạt là nh mạnh và luyện táºp thể thao thÆ°á»ng xuyên.
– Äối vá»›i chế Ä‘á»™ sinh hoạt
Má»™t lối sống khá»e mạnh, Ãt nguy cÆ¡ bệnh táºt, yêu cầu má»—i ngÆ°á»i nên ngủ đúng giá» và đủ giấc (tối Ä‘a 8 tiếng/ngà y), không thức khuya thÆ°á»ng xuyên, cÅ©ng nhÆ° cân bằng công việc hợp lý.
Ngoà i ra, bà quyết để tăng cÆ°á»ng sức khá»e thể chất nằm ở tình yêu đối vá»›i bản thân. Khi tình yêu đủ lá»›n, hãy bảo vệ cÆ¡ thể khá»i tác hại của môi trÆ°á»ng xung quanh, nhÆ° là thoa kem chống nắng khi ra ngoà i trá»i, Ä‘eo khẩu trang để ngăn chặn bụi bẩn, vệ sinh thân thể má»—i ngà y, nói không vá»›i chất kÃch thÃch hoặc định kỳ Ä‘i khám sức khá»e.
– Äối vá»›i chế Ä‘á»™ váºn Ä‘á»™ng
Hoạt Ä‘á»™ng thể thao thÆ°á»ng xuyên giúp tăng cÆ°á»ng thể lá»±c và sức bá»n dẻo dai cho cÆ¡ thể. Ngoà i ra, khi thiết láºp lối sống váºn Ä‘á»™ng, Ä‘iá»u nà y góp phần kiểm soát cân nặng, giảm nguy cÆ¡ béo phì, cao huyết áp, xÆ¡ vữa Ä‘á»™ng mạch, đái tháo Ä‘Æ°á»ng, Ä‘á»™t quỵ và tháºm chà ung thÆ°. Äối vá»›i ngÆ°á»i trưởng thà nh khá»e mạnh, Bá»™ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ khuyến khÃch, bạn nên dà nh ra 30 phút má»—i ngà y để thá»±c hiện bà i táºp nhÆ° chạy bá»™, Ä‘i bá»™, đạp xe hoặc bÆ¡i lá»™i.
Song song đó, hãy kết hợp táºp aerobic Ãt nhất 150 phút/tuần, giúp ổn định sức khá»e thể chất, giảm Ä‘i tình trạng mệt má»i. Nếu bạn có nhu cầu giảm cân hoặc cải thiện sức mạnh cÆ¡ bắp thì bà i táºp nâng tạ, sá» dụng máy tạ và huấn luyện thể trạng Ãt nhất 2 lần/tuần là gợi ý đáng cân nhắc.
Cần lÆ°u ý, hoạt Ä‘á»™ng thể chất phải phù hợp vá»›i Ä‘á»™ tuổi, công việc, Ä‘iá»u kiện sức khá»e và sở thÃch của má»—i ngÆ°á»i. Không nên luyện táºp quá sức và quá tải, để thói quen váºn Ä‘á»™ng được diá»…n ra Ä‘á»u đặn, từ đó nâng cao sức khá»e tối Æ°u, duy trì tuổi thá» lâu dà i.
– Äối vá»›i chế Ä‘á»™ dinh dưỡng
Äể xây dá»±ng bữa ăn tốt cho sức khá»e, bạn nên chú trá»ng bổ sung dinh dưỡng. Cụ thể là nhóm bá»™t Ä‘Æ°á»ng (khoai lang, các loại Ä‘áºu, gạo lứt) giúp cÆ¡ thể trà n đầy năng lượng; nhóm chất đạm (thịt nạc, cá, trứng) Ä‘iá»u tiết hoạt Ä‘á»™ng sống và tăng cÆ°á»ng hệ miá»…n dịch; nhóm chất béo (bÆ¡, hạt chia, dầu oliu) giúp hấp thu các loại vitamin tan trong dầu và cuối cùng, nhóm vitamin – khoáng chất (rau xanh lá Ä‘áºm, quả hạch và hạt, trái cây) há»— trợ cải thiện sức khá»e, phòng ngừa bệnh lý không lây nhiá»…m mãn tÃnh.
Các loại gia vị nhÆ° Ä‘Æ°á»ng và muối phải được cắt giảm đáng kể, trong đó không tiêu thụ quá 5g muối/ngà y và đối vá»›i Ä‘Æ°á»ng, khuyến khÃch bạn nên sá» dụng Ãt hÆ¡n 30g/ngà y. Äặc biệt, bạn nên táºp thói quen uống nÆ°á»›c, tối Ä‘a 2 – 2,5 lÃt nÆ°á»›c/ngà y, bao gồm nÆ°á»›c lá»c, sữa, nÆ°á»›c ép trái cây hoặc sinh tố, để nâng cao miá»…n dịch tối Æ°u, cân bằng hoạt Ä‘á»™ng của cÆ¡ thể và qua đó, cải thiện sức khá»e thể chất.
NhÆ° váºy, để bảo vệ sức khá»e toà n diện, đòi há»i má»—i ngÆ°á»i phải táºp trung cải thiện và o 3 khÃa cạnh trên. Hy vá»ng bà i viết trên sẽ giúp bạn có thể hiểu và chăm sóc bản thân nhằm hÆ°á»›ng đến cải thiện sức khá»e toà n diện, sống vui khá»e má»—i ngà y.